Superdiversiteit is een realiteit.
OTA ondersteunt hulpverleners die jongeren
met een migratieachtergrond begeleiden door de interculturele, levensbeschouwelijke en migratiegebonden vanzelfsprekendheden zichtbaar te maken. Zo zetten we mee in op een ‘zorg op maat’.

Wie zijn we
Situering
OTA ondersteunt hulpverleners binnen de jeugdhulp, die werken met jongeren en hun gezin met een migratieachtergrond. Samen met de hulpverleners en het gezin zoeken we naar verbinding zodat de zorg beter aansluit bij de vragen en beleving. We combineren hiervoor onze expertise in ‘cultuursensitieve zorg’ met onze kennis van de hulpverlening binnen de integrale jeugdhulp.
De vzw OTA Vlaams-Brabant & Brussel is erkend door het Agentschap Opgroeien en maakt deel uit van het netwerk van OTA’s, gesitueerd in de provincies Antwerpen, Limburg en Oost- & West-Vlaanderen.
Visie en missie
In een superdiverse samenleving is het belangrijk om in te zetten op zorg op maat voor iedere jongere en zijn gezin. Dit betekent dat er in de hulpverlening aan jongeren met een migratieachtergrond en hun gezin soms extra aandacht moet gaan naar het zichtbaar maken van interculturele, levensbeschouwelijke en migratiegebonden vanzelfsprekendheden
Vanuit het cultuursensitief perspectief zoeken we samen met de hulpverlener(s) en de jongere en zijn gezin naar hoe er een (nieuwe) verbinding kan komen tussen jongeren, hun gezin en de betrokken hulpverleners. Op die manier dragen we bij tot het versterken van de interculturele competenties in de jeugdhulp.
Deze ‘hulpverlening op maat’ trachten de OTA’s over heel Vlaanderen en Brussel te concretiseren.
Kerntaken
Onze missie wordt gerealiseerd aan de hand van volgende taken:
- We bieden ondersteuning op casusniveau via advies en/of door deel te nemen aan gesprekken met de jongere en/of het gezin.
- We ontwikkelen vorming rond thema’s die verband houden met cultuursensitieve zorg in de jeugdhulpverlening.
- We signaleren naar het beleid: OTA engageert zich om samen na te denken en bij te dragen tot een cultuursensitieve (jeugd)hulpverlening.
Nieuws
Veerkracht in superdiversiteit
We leverden in december een bijdrage aan het tijdschrift Welwijs met het artikel ‘Veerkracht in superdiversiteit’ waarin we onderzoeken wat de term ‘veerkracht’ betekent een superdiverse context. Jongeren en gezinnen met een migratieverhaal lijken soms andere bronnen van veerkracht te moeten aanboren en hulpverlening wordt door het divers sensitief perspectief uitgedaagd om nieuwe definities te hanteren.
Het artikel vind je hier.
Ouderschap in superdiversiteit
We leverden in september een bijdrage aan het tijdschrift Welwijs met het artikel ‘Ouderschap in superdiversiteit’. Daarin staan we stil bij hoe professionals ouderschap begrijpen en hoe ouders met een migratie achtergrond dit invullen. De veelheid aan betekenissen verscherpt het debat rond wat ‘goed ouderschap’ is en zorgt soms voor een spanningsveld waarbij het moeilijk is om tot een verbinding te komen.
Het artikel vind je hier.
Aanpassingen werking n.a.v. de maatregelen COVID-19
Voor nieuwe aanmeldingen, opvolging van dossiers of consulten, zijn we bereikbaar van maandag tot vrijdag, telkens van 9u30 tot 16u30 op het nummer 02/725.60.13 of via info@ota-vlaamsbrabant-brussel.be. (Indien u op het antwoordapparaat terecht komt, laat uw naam en nummer achter en we bellen u zo snel mogelijk terug.)
Lopende en nieuwe ondersteuningstrajecten kunnen opgevolgd worden via een telefoongesprek of via beeldbellen, in overleg met de hulpverlener.
Terugkoppeling stakeholderoverleg
In december 2018 organiseerden we een stakeholdersoverleg om de tevredenheid van onze gebruikers te bevragen maar ook om samen na te denken over een toekomst voor OTA. Hier vinden jullie een impressie terug van de dag.
We vulden op vraag van de deelnemers ook onze vormingsaanbod aan. Je vindt dit terug op deze pagina.
Privacyverklaring
OTA Vlaams-Brabant & Brussel vindt het belangrijk dat uw persoonlijke gegevens met uiterste zorg worden verwerkt en beschermd. Meer informatie hierover vindt u terug in onze privacyverklaring
Wat doen we
Ondersteuning op casusniveau
Vanuit onze expertise geven we advies en ondersteunen we de hulpverlening in de begeleiding van jongeren en hun gezin met een migratieachtergrond. De ondersteuning kan verschillende vormen aannemen: een consult via de helpdesk, een dossierbespreking met de betrokken hulpverlener(s), gesprek(ken) met het gezin, een teamcoaching of een intervisie.
Werkwijze
- We worden bij voorkeur bij de opstart van het dossier betrokken omdat dit ons de mogelijkheid geeft om de situatie samen met de hulpverlener te exploreren vanuit onze expertise.
- Bij een eerste consult (aanmelding) ligt de focus op het verhelderen van de vraag. Wanneer we o.b.v. de vraagverheldering merken dat er diensten zijn die vanuit hun specifieke expertise een beter antwoord kunnen bieden op de noden, verwijzen we door.
- We zitten samen met de hulpverlener(s) voor een dossierbespreking: de geschiedenis van het gezin, de moeilijkheden, de krachten, … worden bevraagd en besproken. We gaan samen met de hulpverleners na welke mogelijke ‘andere’ manieren er zijn om naar de situatie te kijken en wat de cultuursensitieve strategieën zijn om verder te werken met de jongere en zijn context.
- De hulpverlener kan ons betrekken bij een gesprek met de jongere en zijn context.
- Doorheen het hulpverleningstraject blijven we aanwezig als procesbegeleider en kan de hulverlener steeds beroep doen op ons om zaken te bevragen en/of te bespreken.
Taalondersteuning
We bekijken met de hulpverlener of er een taalbarrière is en doen beroep op een sociaal tolk wanneer we in gesprek gaan met de jongere en zijn context.
Doelgroep
OTA ondersteunt de hulp- en dienstverlening die wordt aangeboden of georganiseerd vanuit de Intersectorale Toegangspoort, de gemandateerde voorzieningen en de sociale diensten voor gerechtelijke jeugdbijstand.
De rechtstreeks toegankelijke jeugdhulpverlening kan bij OTA terecht voor een adviserend consult.
De woonplaats van de aangemelde jongere bepaalt welk OTA bevoegd is. Voor gezinnen die woonachtig zijn buiten de regio Vlaams-Brabant & Brussel verwijzen wij door naar onze partners.
Methodieken
Het referentiekader van een persoon met een migratieachtergrond bestaat uit een complex samenspel van migratiegebonden factoren, de maatschappelijke positie en de betekeniswereld. Op dezelfde wijze wordt ook de hulpverlening beïnvloed door de maatschappelijke context, de organisatiecultuur en de visie op opvoeding en ondersteuning.
De medewerker van OTA vertrekt vanuit:
- ‘meervoudige partijdigheid’: ieders verhaal wordt aandachtig beluisterd zonder daarbij de verdediging op te nemen voor de ene of andere partij.
- De ondersteunende positie: de expertise en regie van het hulpverleningsproces blijft bij de hulpverlener.
- Belang van verbale en non-verbale communicatie: we streven naar een (nieuwe) verbinding tussen jongeren, hun gezin en de betrokken hulpverleners door in te zetten op een optimale communicatie.
In de ondersteuning van de aanmelder worden verschillende methodieken gebruikt om de verwevenheid van de problematische leefsituatie met inter- en intraculturele mechanismen te expliciteren.
- De situatie wordt met de consulterende dienst, jongere en context verkend en herkaderd. De betekenissen worden tijdens de verkenning van hun vanzelfsprekendheid ontdaan door aanvullende informatie te geven, vragen te stellen, andere betekenissen binnen te brengen, …
- Via betekenisbemiddeling proberen we een dialoog op gang te brengen tussen de verschillende partijen: de betekenissen worden over en weer uitgeklaard door middel van (aparte) gesprekken met alle betrokken partijen. Nadat de betekenissen op elkaar zijn afgestemd en de onderhandelingsmarges verbreed, kan het eigenlijke belangenconflict voorwerp worden van bemiddeling en kan er gewerkt worden aan een compromis.
Vorming
Vanuit onze praktijkervaring en gekoppeld aan theoretische kennis, bieden we vormingspakketten aan rond thema’s die verband houden met cultuursensitieve zorg en (jeugd)hulpverlening. De vormingen kunnen op vraag van een dienst of voorziening georganiseerd worden.
Hieronder vind je de lijst terug van bestaande vormingspakketten.
Cultuursensitief werken in de hulpverlening
Cultuursensitief werken is belangrijk om zorg op maat te kunnen bieden aan jongeren met een migratieachtergrond. Maar wat is dat nu eigenlijk ‘cultuursensitief werken’? Waarom is het zo belangrijk om cultuursensitief te werken? Hoe kunnen we dit doen in de praktijk? Tijdens de vorming cultuursensitief werken worden deze vragen beantwoord.
Werken met wereldbeelden
Een wereldbeeld is een algemeen idee dat de mensen hebben over de wereld waarin we leven. Dit wordt onder andere beïnvloed door iemands ervaringen, opvoeding en levensbeschouwing. Tijdens de vorming bespreken we vaak voorkomende verschillen in wereldbeelden en focussen aan de hand van casussen uit de praktijk op specifieke thema’s die regelmatig terugkomen in de hulpverlening. We staan ook stil bij hoe we kunnen omgaan met een diversiteit aan wereldbeelden zodat we hulpverlening op maat van jongeren met een migratieachtergrond kunnen aanbieden. Vertrekkende vanuit het ‘concept’ van wereldbeelden, hebben we vormingsmodules m.b.t. specifieke doelgroepen: niet begeleide minderjarige vluchtelingen, Roma, Sub-Sahara Afrikaanse gezinnen,…
Opvoeden en opgroeien binnen een migratiecontext
Migreren heeft een impact op een individu en zijn/haar gezin: we bekijken wat de voornaamste impact van migratie is en welke gevolgen dit heeft voor de hulpverlening. We gaan na hoe het is om op te groeien binnen een migratiecontext: wat is de mogelijke impact van migratie op de identiteitsontwikkeling van jongeren? Daarbij besteden we ook aandacht aan hoe de opvoeding wordt bepaald door het kindbeeld, of anders gezegd, de visie op ‘het kind’. Dit bepaalt o.a. hoe we kijken naar de ontwikkelingen van een kind en daardoor ook hoe men veronderstelt dat een ouder zijn rol als opvoeder opneemt. We bekijken de diversiteit aan kindbeelden en de daarmee gepaard gaande opvoedingsmethoden en –technieken waarbij we dieper ingaan op een aantal thema’s die aanleiding geven tot verontrusting (vb. gebruik van fysieke straffen, …). We gaan na hoe we hier als hulpverleners mee kunnen omgaan.
Cultuursensitief perspectief op ziektebeelden
We bespreken de verschillende manieren om naar ‘ziekte’ te kijken. Wat wordt gezien als de oorzaak van, bijv. ontwikkelingsstoornissen? Welke oplossingen zien we vanuit ieders referentiekader? We bekijken specifieke situaties die voorkomen binnen de context van jouw organisatie. Voorbeelden hiervan zijn: ‘bezetenheid’ als de verklaring voor gedragsproblemen bij een kind, moeilijkheden bij een gedeelde visie te hebben met ouders rond de diagnose van ADHD,… We onderzoeken wat de hulpverlening kan doen in deze situaties.
Interculturele communicatie en (niet-) onderhandelbare kaders
We reiken tools aan die kunnen gebruikt worden om de communicatie in een interculturele context te vergemakkelijken. Daarbij staan we onder andere stil bij de invloed van de ‘blinde vlekken’ van de hulpverlening, de methodiek van ‘onderhandelbare en niet-onderhandelbare kaders’ om een gesprek aan te gaan over wat ‘verboden’ is binnen een specifieke context en waar ruimte is voor onderhandeling, het TOPOI model als methodiek om te ondzerzoeken waar de ruis zit in de interculturele communicatie,…
'Radicalisering, een complex verhaal’ en ‘opgroeien in een gepolariseerde wereld'
Welke elementen spelen een rol in het radicaliseringsproces van een jongere? Na het bespreken van de verschillende elementen, kijken we hoe maatschappelijke tendensen, zoals polarisering, een invloed hebben op het welbevinden en de identiteitsontwikkeling van jongeren. Vanuit deze informatie bekijken we hoe we hiermee aan de slag kunnen gaan. We gaan na hoe we zelf uit het polariserende discours kunnen stappen om op een constructieve manier aan de slag te gaan met de jongere.
Gender en relaties vanuit een cultuursensitief perspectief
We staan stil bij de verschillende manieren om gender te definiëren en te beleven en hoe dit een impact heeft op relaties en seksualiteitsbeleving. Daarbij besteden we de nodige aandacht aan man- en vrouwbeeld en hoe deze zich tot elkaar verhouden, gedwongen en gearrangeerde huwelijken en vooral: hoe we hiermee kunnen omgaan als hulpverlener.
Impact van discriminatie en racisme op identiteitsontwikkeling
Deze vorming is nog in ontwikkeling. Later meer!
Vorming op maat
Indien je een vraag hebt rond een thema dat in de bovenstaande lijst niet aan bod komt, bekijken we graag of wij een pakket op maat kunnen ontwikkelen. Dus indien je een vorming zoekt over een thema gelinkt aan cultuursensitief werken, contacteer ons!
Projectwerking
We zetten in 2020 niet alleen in op onze structurele opdracht maar hebben ook een aanbod o.b.v. projectmiddelen. Hieronder vind je een overzicht per regio.
Vlaams-Brabant & Brussel
- Binnen het project ‘cultuursensitief vormen en sensibiliseren’, engageren wij ons samen met de andere OTA’s om te focussen:
- op de doelgroep van minderjarige vluchtelingen (en hun context). Hulpverleners uit de IJH regio Vlaams-Brabant en Brussel kunnen bij OTA terecht voor een advies of bemiddelingsopdrachten in dossiers.
- op de impact van de radicaliseringsprocessen: we bieden vorming aan op maat van de (jeugd)hulpverlening en advies of bemiddelingsopdrachten in dossiers.
Team
Medewerkers
Katrien Lauwereys – Coördinator
katrien@ota-vlaamsbrabant-brussel.be
Itsen Gonzalez – Stafmedewerker
itsen@ota-vlaamsbrabant-brussel.be
Nora Assakali – Intercultureel bemiddelaar
nora@ota-vlaamsbrabant-brussel.be
Badie Messaoud – Intercultureel bemiddelaar
badie@ota-vlaamsbrabant-brussel.be
Raad van bestuur
Mathieu Voets – voorzitter
Sigrid Arents
Khadija Aznag
Jessy Leroy
Stefaan Plysier
Isabel Van Maele
Publicaties
Infografiek
Als we willen samenwerken met jongeren die worden beschouwd als “geradicaliseerd”, stuiten we meteen op een belangrijke uitdaging: wanneer noemen we iemand ‘radicaal’? Wat wordt precies bedoeld met ‘radicaal’? Hoe gaan we daar het best mee om? Wat betekent de ‘diagnose’ voor de hulpverlening? Met de infografiek vatten we deze uitdagingen samen.
RADICALISERING, EEN COMPLEX VERHAAL
De infografiek kan in een aantal exemplaren aangevraagd worden via info@ota-vlaamsbrabant-brussel.be.
‘Een plek voor Roma?’
Visie en methodiekontwikkeling rond ex-Joegoslavische Roma. Deze publicatie is een naslagwerk van enerzijds een studiereis naar Kosovo en Macedonië in 2011 en anderzijds het verslag van de studiedag met de beschrijving van goede praktijken en extra informatie in het werken met ex-Joegoslavische Roma.
De publicatie kost € 8,00 en kan besteld worden via info@ota-vlaamsbrabant-brussel.be
Contact
OTA Vlaams-Brabant & Brussel vzw
Vooruitgangstraat 333/8
1030 Schaarbeek
info@ota-vlaamsbrabant-brussel.be
02 725 60 13
Telefonische permanentie
maandag: 13u30-16u30
woensdag: 9u00 – 12u00